„PRZYJAŹŃ BYŁA DLA MNIE NAJWIĘKSZĄ WARTOŚCIĄ. TYLKO DZIĘKI PRZYJAŹNI UDAŁO NAM SIĘ PRZETRWAĆ. PRAGNIEMY UTRZYMYWAĆ PRZYJAŹŃ DOPÓTY, DOPÓKI BĘDZIEMY ŻYĆ!”

Erna urodziła się w Berlinie w 1898 roku jako Erna Voley. Wykształciła się w zawodzie szwaczki i wyszła za mąż, mając siedemnaście lat. Rok później urodziła córkę Ingrid. Nie angażowała się politycznie, jednak ze względu na solidarność międzyludzką i współczucie pomagała żydowskim koleżankom.

Po rozwodzie w 1935 roku Erna Lugebiel została matką samotnie wychowującą dziecko, później powołano ją do służby w Wehrmachcie, gdzie pełniła obowiązki telefonistki. Na początku lat czterdziestych weszła w kontakt z komunistyczną grupą ruchu oporu „Kampfbund”, wspierała prześladowanych finansowo i użyczała im zakwaterowania. Po aresztowaniu w lipcu 1943 roku spędziła rok w areszcie śledczym w Berlinie. Jej proces zakończył się cofnięciem aktu oskarżenia. Niemniej w listopadzie 1944 roku przetransportowano ją do Ravensbrück. Tam weszła w kontakt z pojmanymi członkami KPD, a także z Kathariną Jacob i Marthą Paucką. Pomoc, jaką otrzymała od tych, a także innych więźniów, była dla niej jednym z najważniejszych wspomnień o Ravensbrück. W latach osiemdziesiątych społeczeństwo w Republice Federalnej Niemiec wyrażało rosnące zainteresowanie historią narodowego socjalizmu oraz osobami, które stawiały opór. W wywiadach, opublikowanych książkach, na wystawie a także w audycji telewizyjnej pytano Ernę Lugebiel o jej życie i złożenie świadectwa narodowego socjalizmu i ruchu oporu. W 1983 roku wydano zbiór upamiętniających spostrzeżeń, w których Erna Lugebiel również miała swoje słowo we wspomnieniu pod tytułem „Przyjaźń była dla mnie największą wartością”.

W 1981 roku wzięła udział w inicjatywie historyczno-politycznej, zainicjowanej przez Gertrud Müller i Wspólnotę Obozową Ravensbrück w Niemczech Zachodnich. Kontakt z innymi ocalałymi z Ravensbrück był bardzo ważny dla Erny Lugebiel przez całe jej życie. Jej podpis można znaleźć także na kartce z jednego ze spotkań upamiętniających wyzwolenie obozu. Owo spotkanie odbyło się w dniu 30 kwietnia 1959 roku we Wschodnim Berlinie. Obok jej imienia widnieją także imiona pani Emmy Handke, Rosy Thälmann, Marii Wiedmaier, Trude Neuhof z Zachodniego Berlina i jej córki Ingrid Rabe, jak również jej wnuczki.

 

Jeanine Bochat
Niemcy
Wnuczka pani Erny Lugebiel